221 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
W tym roku mija 221 lat od czasu uchwalenia pierwszej w dziejach Polski konstytucji.
U schyłku XVIII wieku Polska zaczęła się budzić do nowego życia. Konstytucja majowa miała stać się fundamentem pod budowę nowoczesnego i silnego państwa polskiego.
To za sprawą tego dokumentu miało dojść do istotnych zmian ustrojowych . Jak na owe czasy ustawa była niezwykle postępowa. Zakładano w niej likwidację tak zgubnych praw jak: liberum veto, wolna elekcja (po Stanisławie Auguście Poniatowskim mieli panować władcy z dynastii saskiej).
Nie spodobało się to grupie magnatów polskich, którym obojętne były losy Ojczyzny i państwom sąsiednim, szczególnie Rosji.
Niedługo cieszono się dziełem Sejmu Czteroletniego. Przedstawiciele opozycji magnackiej, którym nie podobała się utrata przywilejów min. Stanisław Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski podpisali w Petersburgu 27 kwietnia 1792 roku akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie 14 maja 1792 roku. Celem konfederacji było obalenie postanowień Konstytucji 3 Maja. W wyniku zdrady i obcej przemocy doszło do wojny w obronie Konstytucji 3 Maja. Wojska rosyjskie 18 maja 1792 roku przekroczyły granice Rzeczypospolitej.
Pomimo stawiania oporu wojskom rosyjskim, zwycięstwa księcia Józefa Poniatowskiego 18 czerwca pod Zieleńcami i bohaterskiej walki Tadeusza Kościuszki 18 lipca pod Dubienką, król Stanisław August Poniatowski przystępuje do zdrajców z Targowicy i wydaje rozkaz zaprzestania działań wojennych.
Wkrótce następują kolejne rozbiory Polski i w 1795 r. Polska ostatecznie została wymazana z map Europy i świata. Następuje tragiczny dla Polaków, trwający 123 lata okres, okres zniewolenia przez zaborców: Rosję, Austrię i Prusy.
Pomimo całkowitej utraty niepodległości Polacy nie zapominali o swej historii, bohaterach narodowych, kultywowaniu tradycji. Pamięć o wydarzeniach trzeciego maja zaczęła narastać po 1815 roku. W trzydziestą drugą rocznicę uchwalenia konstytucji (1823 rok) piętnastoletni uczeń gimnazjum w Wilnie Michał Plater napisał na tablicy "Vivat Konstytucja Trzeciego Maja". Paru kolegów dopisało jeszcze poniżej następujące słowa: "Jak słodkie wspomnienie dla nas rodaków, lecz nie masz, kto by się o nią upomniał".
Fakt ten spowodował falę represji rosyjskiego zaborcy. Prześladowania skierowano przeciw młodzieży.
W stulecie uchwalenia dokumentu trzeciego maja w 1891 roku odbyły się liczne obchody na terenie Galicji (zabór austriacki). Hucznie świętowano sto trzynastą rocznicę w Sanoku (1904 rok). Miejscowa młodzież zebrała się na terenie istniejącego do dziś parku. Uczniowie sanockiego gimnazjum śpiewali patriotyczne pieśni. Obchody zamknięto przemarszem pod pomnik Tadeusza Kościuszki.
Dopiero po odzyskaniu w 1918r. niepodległości rocznica ta mogła być należycie świętowana. Zgodnie z Uchwałą Sejmu z 29 IV 1919 dzień trzeciego maja stał się świętem państwowym, wolnym od pracy.
W roku 1939 – zaledwie 21 lat po odzyskaniu niepodległości – dokonuje się kolejny rozbiór Polski – tym razem zaborcami są Niemcy i Rosja Sowiecka.
Po wyzwoleniu Polski spod okupacji hitlerowskiej rocznica nie zyskała poparcia – ponoć polskich – władz. Trzeci Maj ustąpił miejsca Świętu Pracy.
Święto Trzeciego Maja nie zostało jednak bezpowrotnie zapomniane. Po istotnych zmianach politycznych –odejściu od władzy komunistów –nowe władze zdecydowały o jego przywróceniu w roku 1990.
Obecnie Trzeci Maj zajął należne mu miejsce w naszej historii – zaraz po Jedenastym Listopada. Święto przypomina nam wysiłki patriotów, którzy podjęli trud reformowania państwa chylącego się ku upadkowi. Dostarcza nam też wiele wzorów i wartości do naśladowania, daje przykłady właściwych zachowań patriotycznych.
Pamiętamy dziś o tym, składamy hołd i naszą wdzięczność tym, którzy dwieście dwadzieścia jeden lat temu z takim bohaterstwem i poświęceniem, z nadzieją i zapałem walczyli o życie i kształt naszej ojczyzny - również dla nas.
Dla upamiętnienia rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja wywieśmy flagi państwowe.
WITAJ MAJOWA JUTRZENKO - posłuchaj
Zdjęcia z UROCZYSTEJ AKADEMII Z OKAZJI 3 MAJA w naszej szkole.
