---

 

Kajetan Jan Antoni Koźmian, h. Nałęcz

(1771 - 1856)	Nałęcz - herb rodziny Koźmianów

 

Urodził się 31 grudnia 1771 roku w Gałęzowie na Lubelszczyźnie, zmarł 7 marca 1856 roku w Piotrowicach.
Prawnik i poeta, przywódca klasycyzmu postanisławowskiego, krytyk literacki i teatralny, publicysta, pamiętnikarz, tłumacz, ziemianin.
Pobierał nauki w Lublinie i Zamościu, do 1792 roku pracował w lubelskiej palestrze. W czasie powstania kościuszkowskiego był sekretarzem Komisji Porządkowej w Lublinie.
W okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego należał do bardzo wpływowych osób pełniąc funkcje w wielu instytucjach, m. in. Sekretarza Rady Konfederacji (1812), Referendarza w Wydziale Oświecenia (od 1815), Radcy Stanu (od 1818), dyrektora Wydziału Administracji Ogólnej Komisji Spraw Wewnętrznych (od 1821); od 1829 senator – kasztelan Królestwa Polskiego. Zasiadał w Towarzystwie Przyjaciół Nauk oraz w Towarzystwie Iksów grupującym zwolenników klasycyzmu. Koźmian, główny przedstawiciel poezji klasycystycznej doby postanisławowskiej, stał się najaktywniejszym krytykiem ruchu romantycznego, zwłaszcza Adama Mickiewicza, którego niejednokrotnie obwiniał za wszelkie niepowodzenia polityczne Polaków. Przejawem konserwatyzmu poglądów Koźmiana był również jego niechętny stosunek do idei insurekcyjnej w przeddzień powstania listopadowego, za co został potępiony przez sejm powstańczy w 1830 roku. Do końca życia pozostał wierny swoim wyborom światopoglądowym i artystycznym.
Autor poematów: Ziemiaństwo polskie (1839) i Stefan Czarniecki (1847) oraz Pamiętników (pierwsze wydanie 1858, ostatnie 1972). Liczne utwory liryczne, w tym wzorcowe pod względem gatunkowym ody, wydane zostały pośmiertnie w tomie Różne wiersze (1881), a inne teksty zebrane zostały w Pismach prozą (1888).
3 VI 1990 naszej szkole nadano imię Kajetana Koźmiana i od tego czasu poeta jest niezwykle ważną postacią dla całej społeczności szkolnej.
Na cmentarzu w Bychawce znajduje się grób Kajetana Koźmiana, a w roku 1854 Koźmian napisał pieśń, którą dzieci rozpoczynały i kończyły lekcje w ówczesnej Szkole Elementarnej w Bychawce.